Ο Julio Barreiro Rivas είναι ένας Ισπανός γλύπτης, συνθέτης, συγγραφέας και ιστορικός που ζει στη Βενεζουέλα. Ο ογδοντάχρονος είχε γεννηθεί στην επαρχία Pontevedra της Galicia και έχει ζήσει μια αρκετά ενδιαφέρουσα ζωή: Ηγείται ενός οικογενειακού συγκροτήματος που ονομάζεται Los Hijos de la Casa Grande, είναι ο εγκέφαλος πίσω από ένα υποτιθέμενο νησί των οργίων για ανώτερους αξιωματικούς του στρατού της Βενεζουέλας και ισχυρίζεται ότι έχει γνωρίσει τον Χίτλερ. Στην πραγματικότητα, ο Julio έχει μια ενδιαφέρουσα θεωρία για τον Χίτλερ: Λέει ότι ο πλέον μισητός άντρας στην ιστορία δεν αυτοκτόνησε ποτέ, αντιθέτως, πέθανε και θάφτηκε σε ένα κοιμητήριο στη Galicia, στη βορειοδυτική Ισπανία.
«Αυτό το εύρημα δεν θα άλλαζε την ιστορία της Ευρώπης, απλά θα την τροποποιούσε», μου είπε με μετριοφροσύνη κατά τη διάρκεια ενός 30λεπτου τηλεφωνήματος. «Άνθρωποι στο Βερολίνο και τη Ρωσία γνωρίζουν ότι θα ήταν απίθανο ο Χίτλερ και η Εύα να αυτοκτονήσουν την επομένη του γάμου τους. Ο φίλος τους ο Franco έπρεπε να τους ανταποδώσει τις χάρες που του έκαναν εν καιρώ πολέμου, έτσι κράτησε τον χρυσό του Χίτλερ στην Ισπανία».
Ομολογουμένως, υπάρχουν αρκετές τρύπες στη θεωρία του Julio. Ποιοι είναι αυτοί οι «άνθρωποι στο Βερολίνο και τη Ρωσία» οι οποίοι «ξέρουν» με σιγουριά ότι ο Αδόλφος και η μνηστή του δεν πέρασαν το μήνα του μέλιτός τους αυτοκτονώντας; Και πώς ξέρει ότι ο φασίστας πρώην δικτάτορας της Ισπανίας χρωστούσε χάρη στο Χίτλερ; Παρ’ όλα αυτά, ο Julio υποστηρίζει με πάθος την ιστορία αυτή και τη διηγείται με ένταση. Όταν του μιλάς, έχεις την αίσθηση ότι αυτό δεν είναι μια φάρσα, ένα αστείο ή μια προσπάθεια να κοροϊδέψει ή ακόμα και κάποιου είδους καλλιτεχνική αλληγορία. Πραγματικά φαίνεται να πιστεύει αυτά που λέει.
«Ακόμα πιο ανόητη είναι η ιστορία ότι τα σώματά τους κάηκαν με βενζίνη στον κήπο της καγκελαρίας», συνέχισε ο Julio. «Μόνο αυτοί που θα ήθελαν πραγματικά να διαγραφεί η μνήμη του Χίτλερ θα το πίστευαν αυτό – δηλαδή οι Γερμανοί, που θα το πίστευαν από ντροπή και οι Ρώσοι και οι Αμερικανοί, γιατί δεν μπόρεσαν να τον συλλάβουν». Ή απλά ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται να μάθει πού ακριβώς σαπίζει ο πιο διαβολικός άντρας στην ιστορια. Όμως, ο Julio συνεχίζει.
«Ο Χίτλερ ξεκίνησε νωρίς το πρωί της 29ης Απριλίου του 1945, επιβιβάστηκε σε ένα τρικινητήριο αεροπλάνο. Προσγειώθηκε σε ένα μικρό χωριό που ονομάζεται Córneas, κρυμμένο στα βουνά του Lugo, όπου τον περίμενε ένας συνοδός από τη Guardia Civil [την Ισπανική Στρατιωτική Αστυνομία] και μερικά γαϊδούρια που μετέφεραν σακιά με ράβδους χρυσού και άλλα πολύτιμα αντικείμενα. Κατευθύνθηκε προς το Samos, διασχίζοντας τις πόλεις Cebreiro, el Hospital και Triacastela, όπου θα συναντούσε τελικά μια επιτροπή από τη Μονή του Samos. Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να αντικρούσει τη θεωρία μου, μια που είδα τον Χίτλερ ολοζώντανο στο μοναστήρι».
Έχει δίκιο – ποιος μπορεί να αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς ενός 80χρονου Ισπανού με περίεργο καπέλο; Σύμφωνα με τον Julio, ήταν 14 όταν συνάντησε για πρώτη φορά τον Χίτλερ, την Εύα Μπράουν και κάποιους άλλους Γερμανούς και Ιταλούς πρόσφυγες. Βοηθούσε τον θείο του, έναν οικοδόμο, να χτίσει το αρχηγείο της Guardia Civil στο Samos και το συμβόλαιο περιλάμβανε μια μικρή μυστική δουλειά: Την κατασκευή ενός υπόγειου λαβύρινθου κάτω από το κτίριο, στον οποίο θα ζούσε ο Χίτλερ. Προφανώς, ο Φράνκο είχε πολύ φιλικές σχέσεις με τον Mauro Gomez, ο οποίος τότε υπηρετούσε ως ηγούμενος στο μοναστήρι και ο φασίστας ηγέτης επισκέφτηκε το Samos το 1943. Ο Julio λέει ότι κατάφερε να δει τους ναζί φυγάδες λόγω αυτής της δουλειάς.
«Ήμουν ο ανιψιός του επικεφαλής οικοδόμου και φίλος και άνθρωπος εμπιστοσύνης του ηγούμενου του μοναστηριού. Είχα κερδίσει την εμπιστοσύνη όλων όσοι διέμεναν εκεί. Γνώρισα προσωπικά τον Αδόλφο Χίτλερ και τη σύζυγό του Εύα το 1945. Εκτός του ότι ήταν μια πολύ όμορφη γυναίκα, η κυρία Μπράουν ήταν νέα και ευχάριστη και το μόνο πράγμα που μπορούσε να πει στα Ισπανικά ήταν, «Hola, ¿cómo estás, guapo?»[«Γεια σου, τι κάνεις όμορφε»] Έγινα φίλος με ένα παιδί που έκανε τα θελήματα. Μου έλεγε για όλα τα πράγματα που τους αγόραζε και ότι οι Γερμανοί πρέπει να είχαν πολλά λεφτά γιατί έδιναν πολύ καλό φιλοδώρημα».
Τον ρώτησα για την ακριβή χρήση των τούνελ, αλλά ο Julio ήταν διστακτικός να δώσει μια ακριβή απάντηση – προφανώς λόγω σεβασμού για τη δουλειά του. «Λίγο αφότου έφτασα στη Βενεζουέλα, με προσέλαβαν από μια κυβερνητική εταιρεία για την κατασκευή ενός θερέτρου διακοπών και για άλλα πρότζεκτ τα οποία θεωρούσα κρατικά μυστικά. Τι θα πίστευε ο λαός της Βενεζουέλας για μένα αν τα αποκάλυπτα; Δεν είχα προσληφθεί άμεσα για να κατασκευάσω το αρχηγείο της Guardia Civil ή το διαμέρισμα-oχυρό του Χίτλερ. Πιστεύω όμως ότι είμαι ο μόνος επιζών που ξέρει πού είναι θαμμένος. Αυτές οι δουλειές είχαν ζητηθεί από τον Φράνκο. Τι θα συνέβαινε εάν πήγαινα στην Ισπανία και έδειχνα το σημείο όπου βρίσκεται ο τάφος του Αδόλφου Χίτλερ»;
Θα πλήρωνα για να το δω αυτό. Θα πλήρωνα επίσης για να δω τον Χίτλερ ντυμένο Βενεδικτιανό μοναχό να βολτάρει σε ένα μοναστήρι στη Galicia. Ωστόσο, είναι γεγονός ότι η Galicia ήταν στρατηγικός θύλακας για τον Φύρερ. Οι Γερμανοί είχαν κεραίες στην πόλη Cospeito, υποβρύχια στα νερά της ακτής του Ατλαντικού, ένα αεροδρόμιο στη Las Rozas, (Lugo) ακόμα και έναν τάφο στο κοιμητήριο του San Amaro στην A Coruña. Κάποιοι εναλλακτικοί ιστορικοί, όπως ο Abel Basti, επίσης υποστηρίζουν τη θεωρία ότι ο δικτάτορας δεν πέθανε στο οχυρό-καταφύγιό του, αλλά ότι πέταξε στην Αργεντινή από τις ακτές της Galicia, αν και είναι βέβαιος ότι τα οστά του είναι ακόμα εκεί – εκτός εαν μια φωτιά το 1951 έχει εξαφανίσει όλα τα ίχνη.
«Ήταν λες και η φωτιά στο μοναστήρι ήταν εμπρησμός, με μόνο στόχο την εξαφάνιση κάθε ίχνους του Χίτλερ και των συντρόφων του από το μοναστήρι στο Samos». Πρόσθεσε ο Julio.
Με βάση τις πληροφορίες που βρέθηκαν σε ένα αρχείο εφημερίδας, ο Φράνκο επισκέφτηκε το Samos ξανά μετά την ανοικοδόμησή του το 1960. Ο Julio δεν γνώριζε πώς είχε φτάσει ο Χίτλερ στη Galicia, μέχρι το 1974. «Το αφεντικό μου μου ανακοίνωσε ότι έπρεπε να φύγουμε, φορτωμένοι με βαλίτσες γεμάτες σίδερο, για την κατασκευή ενός φουγάρου. Περάσαμε από το El Cebreiro, φτάσαμε στην Piedrafita και περπατήσαμε σε ένα πέτρινο μονοπάτι. Μετά από μια μεγάλη διαδρομή, φτάσαμε στην Córneas. To πρώτο πράγμα που είδαμε ήταν ένα μεγαλοπρεπές γερμανικό τρικινητήριο αεροπλάνο, το οποίο, όπως μάθαμε, προσγειώθηκε εκεί την 1η Μαΐου του 1945, όπου και παρέμεινε για σχεδόν ένα χρόνο.
«Πέρασα τρεις μήνες δουλεύοντας στην Córneas. O ιδιοκτήτης της γης μου είχε πει ότι του κατέστρεψαν τις πατάτες του. Οι επιβάτες ήταν οκτώ, συμπεριλαμβανομένης μιας γυναίκας. Είπε επίσης ότι ένας από τους επιβάτες είχε τραυματιστεί κατά την προσγείωση. Πιστεύω ότι πρέπει να υπάρχει κάποιος σε αυτό το μικρό χωριό που να θυμάται το αεροπλάνο».
Σε αυτό το σημείο, αρχίζω να αισθάνομαι σαν ντετέκτιβ σε ναζιστική ταινία Β διαλογής. Είναι εύκολο να βρει κανείς πληροφορίες στο διαδίκτυο που να επιβεβαιώνουν το γεγονός ότι ένα τρικινητήριο αεροπλάνο, συγκεκριμένα ένα C-352 είχε προσγειωθεί στην Córneas. Για παράδειγμα, ορίστε ένα επεξηγηματικό άρθρο του Luis Pavón, που δημοσιεύτηκε στα τεύχη 67-68 της Revista Española de Historia Militar, με φωτογραφίες και λεπτομέρειες σχετικά με αυτό το περίεργο γεγονός. Τα περισσότερα από αυτά τα στοιχεία ταιριάζουν στην περιγραφή του Julio: Ανώνυμοι και μυστηριώδεις επιβάτες, ένας ικανός πιλότος της Blue Division, περίεργοι θάνατοι κάποιων μαρτύρων από ατυχήματα, η υποδοχή από τη Guardia Civil και τα απομεινάρια του αεροσκάφους να φυλάσσονται από στρατιώτες για μήνες. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, το αεροπλάνο προσγειώθηκε το 1950, έφτασε από το Getafe (Mαδρίτη) και τόσο το αεροπλάνο όσο και οι επιβάτες του ήταν Ισπανοί. Το επισημαίνω στον Julio.
«Αυτή η ιστορία δεν μπορεί να είναι αληθινή, μια που μέχρι τότε ο πόλεμος είχε τελειώσει, το ίδιο και η Blue Division. Ήμουν στους κοιτώνες τoυ Pontoneros στη Zaragoza. Οι κάτοικοι της Córneas μου είχαν πει ότι το αεροπλάνο είχε προσγειωθεί την 1η Μαΐου του 1945 με ένα τρομακτικό θόρυβο. Ήταν την ίδια μέρα που τέλειωσε ο πόλεμος και η διάλυση της Γερμανίας ήταν γεγονός, έτσι όλοι οι Ισπανοί από τη Blue Division έπρεπε να φύγουν βιαστικά».
Αποφάσισα να ταξιδέψω στην Córneas ακολουθώντας τα υποτιθέμενα βήματα του Φύρερ. Αν ψάχνεις κάποιο μέρος για να κρυφτείς και να μην σε βρουν ποτέ, αυτό είναι. Βασικά είναι ένα σωρό χωριά, που βρίσκονται διάσπαρτα σε μια κοιλάδα μεταξύ βουνών. Σύμφωνα με τον Julio, το αεροπλάνο προσγειώθηκε σε ένα σημείο που λέγεται Escanlar, σε μια ιδιοκτησία που ονομάζεται Finca do Noceiro. Η κυρία του σπιτιού επιβεβαίωσε το συμβάν αν και δεν μπορούσε να διευκρινήσει το πότε. «Έχει συμβεί πριν από πολλά χρόνια, εκείνη τη στιγμή δεν ήμουν εδώ. Ο σύζυγός μου γνωρίζει γι’ αυτό, όμως αυτή τη στιγμή κοιμάται», είπε. Αποφάσισα να μην τη ρωτήσω αν ο Χίτλερ ήταν ανάμεσα στους επιβάτες. «Ξέρετε αν κάποιος από τους επιβάτες ήταν Γερμανός»; ρώτησα. «Δεν έχω ιδέα», απάντησε. «Οι επιβάτες ήταν καλά. Νομίζω ότι απλά τους τέλειωσαν τα καύσιμα».
Ρώτησα ακόμα μερικούς γείτονες, οι οποίοι είπαν ότι ήταν πολύ νέοι για να θυμούνται. Ένας από αυτούς είπε ότι πριν από μερικά χρόνια, είχε επισκεφτεί το χωριό ένας τσιγγάνος που θυμόταν τα πράγματα έντονα. «Είχε πει ότι ήρθε για να βοηθήσει στην αποσυναρμολόγηση του αεροπλάνου όταν ήταν παιδί και είχε υπέροχες αναμνήσεις από εκείνες τις μέρες». Δεν βρήκα τίποτε άλλο – και δεν έχω ιδέα γιατί περίμενα κάτι τέτοιο.
Ρώτησα τον Julio αν ήταν αλήθεια ότι είχε προσπαθήσει να έρθει σε επικοινωνία με τον περιβόητο δικαστή Baltasar Garzón, o οποίος προωθούσε έντονα την έκδοση του Στρατηγού Πινοσέτ, της βασκικής αυτονομιστικής οργάνωσης ETA και το άνοιγμα μιας έρευνας για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξε ο Φράνκο. Αν υπήρχε ένας άνθρωπος στην Ισπανία που ίσως ήταν πρόθυμος να ερευνήσει την εκδοχή του Julio για τα γεγονότα, αυτός ήταν ο Garzón.
«Πήγα στον Garzón και έμαθα ότι ενδιαφερόταν να ψάξει για τα θύματα του δικτατορικού καθεστώτος του Φράνκο. Θα ήταν σημαντικό για την Ισπανία και ολόκληρο τον κόσμο να ερευνούσαν τις κατακόμβες του μοναστηριού στο Santos και να ανακάλυπταν τα οστά του πιο απεχθούς εγκληματία στην ιστορία της ανθρωπότητας. Μου πήρε πολλή ώρα να του πω τη δική μου εκδοχή των γεγονότων, γιατί υπήρχε πολύ αυστηρός έλεγχος στα κρατικά μυστικά».
Ίσως καθοριστικά, ο Garzón δεν απάντησε ποτέ.
Ο Χίτλερ θαμμένος σε έναν τάφο ση Galicia, μυστικά τούνελ, φασιστικά μοναστήρια, μυστηριώδη αεροπλάνα, Μασόνοι και φολκλόρ από τη Βενεζουέλα… Έχει δίκιο ή άδικο ο Julio; Είναι τρελός ή όχι; Ίσως δεν θα έπρεπε κανείς να ακούσει το παραλήρημα ενός ογδοντάχρονου χωρίς σκεπτικισμό. Σχηματίστε τα δικά σας συμπεράσματα. Εγώ ξέρω μόνο ένα πράγμα: Υπάρχει ένα κομμάτι μου που πραγματικά, θέλει να το πιστέψει.