Μια ανάσα πριν την αφετηρία της σύγχρονης Βιομηχανικής Επανάστασης, με τη δημιουργία της ατμοκίνητης εμβολοφόρου υδραντλίας, έφτασαν επιστήμονες, μηχανικοί και εφευρέτες της ελληνιστικής εποχής, ανέφεραν ο καθηγητής του ΕΜΠ, Θεοδόσης Τάσιος και ο ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Μιχάλης Τιβέριος σε εκδήλωση στο Μέγαρο Μουσικής, το βράδυ της Τρίτης, 2 Φεβρουαρίου, με τίτλο «’Αραγε είχαν ατμοκίνητη υδραντλία οι Πτολεμαίοι;».
Τον καιρό των Πτολεμαίων, οι μηχανικοί είχαν εφεύρει διαδοχικά όλα τα αναγκαία μηχανολογικά εξαρτήματα (ιμάντες, σωλήνες, γρανάζια, στρόβιλοι κ.α.), που τους επέτρεπαν να αξιοποιούν την ενέργεια του αέρα και του νερού για τη δημιουργία αντλιών, εκμεταλλευόμενοι έτσι τόσο την αιολική, όσο και την υδροδυναμική ενέργεια. Επιπλέον, είχαν κάνει το αρχικό βήμα για την ατμοκίνηση με την μετατροπή της θερμικής ενέργειας σε κινητική, επιτυγχάνοντας την περιστροφική κίνηση μέσω ατμού, ανέφερε ο κύριος Τάσιος, πρόεδρος της Εταιρείας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Τεχνολογίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του ιδίου, οι αρχαίοι έλληνες μηχανικοί απείχαν ελάχιστα -από δέκα έως το πολύ 100 χρόνια- από το να εφεύρουν μια κανονική ατμοκίνητη υδραντλία, οπότε θα είχαν εκείνοι ξεκινήσει τη βιομηχανική επανάσταση πολύ νωρίτερα. Τελικά η ατμοκίνητη αντλία εφευρέθηκε το 1776, από τον Σκωτσέζο μηχανικό Τζέημς Βατ, δίνοντας έτσι το έναυσμα για την εκκίνηση της βιομηχανικής επανάστασης.
Ο κ. Τιβέριος επεσήμανε πως, από το αρχαία ιστορικά κείμενα έχει διασωθεί μόνο το 2,5% περίπου, συνεπώς δεν μπορεί να αποκλεισθεί ότι ίσως το τελικό βήμα της ατμοκίνησης είχε γίνει, όμως -μέχρι στιγμής τουλάχιστον- δεν υπάρχουν οι σχετικές μαρτυρίες και τα αποδεικτικά στοιχεία.
Ο κ.Τάσιος εκτίμησε ότι οι πρόγονοί μας έφθασαν πολύ κοντά στην «πηγή», όμως δεν είχαν τελικά προχωρήσει στην αξιοποίηση του ατμού για την κίνηση μιας αντλίας και τελικά μιας μηχανής. Καταλήγοντας, ο καθηγητής του ΕΜΠ αναφέρθηκε στο πάθος των αρχαίων Ελλήνων για την τεχνολογία και επεσήμανε ότι, ήδη στα έπη του Ομήρου, γίνεται αναφορά σε αυτόματα και πλοία-ρομπότ. Αργότερα, ο συνδυασμός του κοσμοπολιτισμού (ιδίως στην Αλεξάνδρεια), της ανερχόμενης μεσαίας τάξης και του ενδιαφέροντος των Πτολεμαίων οδήγησε σε σημαντικές εφευρέσεις, όπως δείχνει και ο μηχανισμός των Αντικυθήρων.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Παραλίγο να να εφεύρουν την ατμοκίνητη υδραντλία οι αρχαίοι Έλληνες